DEKLARACJA ZGODNOŚCI - ZNAK CE
Deklaracja zgodności jest dokumentem wystawianym podczas nadawania oznaczenia CE na wyroby. Podobnie jak znak CE, deklaracja zgodności wynika z przepisów dyrektyw europejskich, a jej wystawienie jest obowiązkowe, dla wyrobów, których dotyczy oznaczenie CE. Brak deklaracji zgodności jest niespełnieniem wymagań prawnych, co może skutkować mandatami nałożonymi przez Inspekcję Handlową lub utrudnieniami podczas importu towaru na teren Unii Europejskiej.
Kiedy należy wystawić deklarację zgodności?
Wymóg posiadania deklaracji dotyczy wszystkich wyrobów, które muszą zostać oznaczone znakiem CE. Należą do nich m. in.
- maszyny,
- sprzęt elektryczny i urządzenia elektroniczne – wszystko co jest zasilane prądem lub co może powodować zakłócenia elektromagnetyczne,
- wyroby medyczne – tj. wyroby, które pomagają w procesie leczenia (np. opatrunki, strzykawki, aparaty słuchowe, protezy)
- zabawek – wyrobów przeznaczonych do zabawy dla dzieci, np. maskotek i pluszaków, gier planszowych,
- wyrobów budowlanych - materiałów używanych do budowy obiektów budowlanych, np. tynków i montowanych na stałe w obiektach budowlanych, np. grzejników,
- urządzeń ciśnieniowych - np. zbiorników ciśnieniowych, rurociągów, manometrów, zaworów zwrotnych itp.
Deklarację zgodności będzie trzeba wystawić także dla innych typów wyrobów, np. urządzeń pomiarowych, jachtów, urządzeń wykorzystujących fale radiowe itp.
Deklaracje zgodności na różne typy wyrobów mają zwykle podobny układ, jednak mogą różnić się zawartymi na nich informacjami. W niektórych przypadkach na deklaracji trzeba umieścić zdjęcie wyrobu (np. deklaracja zgodności dla zabawek), na innej trzeba umieścić dwie ostatnie cyfry roku, w którym nadano oznaczenie CE po raz pierwszy dla wyrobu (deklaracja zgodności dla urządzeń elektrycznych), a jeszcze innej trzeba podać imię i nazwisko osoby, która stworzyła dokumentację techniczną wyrobu (deklaracja zgodności dla maszyn).
Deklarację trzeba wystawić przed wprowadzeniem wyrobu na rynek. Można powiedzieć, że jest ona ostatnim elementem w procesie nadawania oznaczenia CE na wyrób. Zwykle deklaracja jest wystawiana po przeprowadzeniu badań wyrobu oraz po przygotowaniu dokumentacji dla wyrobu i po oznakowaniu wyrobu właściwymi informacjami (w tym znak CE oraz informacje bezpieczeństwa).
Po co jest deklaracja zgodności?
Pomimo różnic między deklaracjami zgodności wystawionymi dla różnych wyrobów, cel każdej z nich jest taki sam. Deklaracja zgodności to deklaracja producenta, że jego wyrób jest bezpieczny. Jest ona ważna, gdyż świadczy o tym, że producent był świadomy swoich obowiązków i wypełnił je należycie. W przypadku kontroli wyrobów przez Inspekcję Handlową lub Urząd Celny, deklaracja jest pierwszym dowodem na zgodność wyrobu z wymaganiami prawnymi. Natomiast gdyby człowiek uległ wypadkowi podczas użytkowania wyrobu, wówczas brak deklaracji będzie pierwszą wskazówką, że producent znał wymagania jakie na nim ciążą i dopełnił ich (przynajmniej pod względem dokumentacyjnym).
Kto wystawia deklarację zgodności?
Deklarację zgodności wystawia producent wyrobu lub jego upoważniony przedstawiciel. Żadna inna jednostka, w tym jednostka przeprowadzająca badania wyrobu, nie jest uprawniona do podpisana deklaracji. Laboratorium, które wykonuje badania może przekazać producentowi certyfikat zgodności, który zwykle jest równoważny stwierdzeniu, że wyrób spełnia wymagania norm związanych z daną dyrektywą europejską. Jednak taki certyfikat zgodności nie jest deklaracją zgodności. Deklaracja zgodności świadczy nie tylko o przeprowadzeniu badań wyrobu, ale też o dopełnieniu obowiązków związanych z dokumentacją, czyli przeprowadzeniem oceny ryzyka dla wyrobu, przygotowaniem instrukcji obsługi lub użytkowania, właściwym oznaczeniem wyrobu poprzez znak CE i ostrzeżenia. Te wymagania może spełnić tylko producent, a więc tylko on będzie w stanie wystawić i podpisać deklarację zgodności.
Jak powinna wyglądać deklaracja?
Nie ma jednej ustalonej formy deklaracji zgodności. Producent sam określa, jaki będzie jej wzór graficzny. Istotne jest tylko, aby na deklaracji znalazły się takie informacje, jakie są wymagane w odpowiedniej dyrektywie europejskiej dotyczącej produkowanego wyrobu. Każda dyrektywa podaje minimalną zawartość deklaracji zgodności. Punktami obowiązkowymi są w niej zawsze:
- nazwa i adres producenta,
- nazwa i identyfikator wyrobu,
- deklaracja producenta dotycząca spełnienia przez wyrób wymagań europejskich, np. „Deklaruję z pełną odpowiedzialnością, że wyrób ……. spełnia wymagania zawarte w ……. .”
- miejsce wystawienia deklaracji i podpis osoby upoważnionej do jej podpisania.
Oprócz tego na deklaracji może się znaleźć:
określenie dyrektyw i norm, które producent wziął pod uwagę przy produkcji wyrobu
- nazwa i numer jednostki notyfikowanej, która brała udział w ocenie wyrobu (jest to specjalne laboratorium, które musi uczestniczyć w przypadku badania niektórych typów wyrobów),
- numer certyfikatu badania typu WE wystawianego przez jednostkę notyfikowaną (zwanego czasem błędnie certyfikatem CE)
- certyfikatu pełnego zapewnienia jakości wystawianego przez jednostkę notyfikowaną,
- opis i zdjęcie wyrobu.
Czy deklaracja zgodności jest wydana raz na zawsze?
Deklaracja zgodności, podobnie jak cała dokumentacja techniczna wyrobu musi podlegać aktualizacji. Aktualizacja powinna być dokonana wtedy, gdy zmienią się cechy wyrobu, które mają wpływ na jego bezpieczeństwo (modyfikacja wyrobu przez producenta) lub gdy zmienią się wymagania, które obowiązują dla tego wyrobu (np. wymagania dyrektyw lub norm, z którymi był oceniany wyrób). A więc, jeśli wyrób nie był unowocześniany przez producenta, ani nie zmieniły się wymagania prawne, które dotyczą wyrobu, wówczas deklaracja zgodności będzie aktualna, niezależnie od tego jak dawno temu była wydana.
Należy pamiętać jeszcze o czasie przechowywania deklaracji. Czas ten wynosi 10 lat od dnia wprowadzenia do obrotu ostatniej sztuki wyrobu, którego dotyczyła deklaracja. Deklarację przechowuje producent. Przy niektórych wyrobach deklaracja musi być dołączona do wyrobu podczas jego sprzedaży. Jest tak chociażby w przypadku maszyn i wyrobów budowlanych. W innych wyrobach (wyroby medyczne, zabawki) producent nie ma formalnego obowiązku udostępnienia deklaracji klientowi, jednak powinien ją przechowywać w swojej dokumentacji.
Więcej informacji: