instrukcja obsługi

PRAWIDŁOWA INSTRUKCJA OBSŁUGI MASZYNY

Dyrektywa Maszynowa dużo miejsca poświęca instrukcji obsługi. Producent ma za zadanie dostarczyć egzemplarz instrukcji maszyny wprowadzonej do obrotu lub oddanej do użytku na terenie Unii Europejskiej. W instrukcji powinny być zawarte informacje dotyczące bezpiecznego użytkowania, konserwacji, regulacji, montażu, transportu, a także wszelkie inne informacji dotyczące bezpieczeństwa maszyny. W artykule przedstawię aktualne zalecenia dotyczące treści oraz struktury instrukcji obsługi.

 

Wymagania prawne dla instrukcji obsługi maszyn

Wymagania dotyczące instrukcji obsługi dla wszystkich maszyn zawarte są w § 58 i § 59 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn. Zgodnie z § 58 rozporządzenia maszyna wprowadzana do obrotu lub oddawana do użytku musi posiadać instrukcje obsługi. Obowiązek napisania takiej instrukcji spoczywa na producencie maszyny lub jego uprawomocnionym przedstawicielu. Te same wymagania są zawarte w dyrektywie maszynowej 2006/42/WE, czyli w dokumencie europejskim, do którego odnosi się polskie rozporządzenie.

 

Język instrukcji zgodnie z dyrektywą 2006/42/WE

Wszelkie pisemne lub ustne informacje i ostrzeżenia powinny być sporządzone w języku lub językach Unii Euopejskiej, w którym maszyna zostaje wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku.
Na instrukcji producent powinien umieścić napis: "Instrukcja oryginalna". W przypadku, kiedy "Instrukcja oryginalna" nie istnieje w języku lub językach oficjalnych państwa UE, w którym maszyna będzie użytkowana, tłumaczenie instrukcji na ten język powinien dostarczyć producent lub jego upoważniony przedstawiciel. Na przetłumaczonej instrukcji powinien znajdować się napis: "Tłumaczenie instrukcji oryginalnej".

 

Forma instrukcji dla maszyn

Dyrektywa Maszynowa nie podaje szczegółów dotyczących formy instrukcji. Jednak ogólnie uznaje się, że wszystkie instrukcje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa dostarcza się w formie papierowej. Czasami jednak przydatne jest udostępnienie instrukcji w formie elektronicznej oraz w intrenecie w celu odzyskania instrukcji, gdy wersja papierowa zostanie zagubiona przez użytkownika.

 

Treść instrukcji zgodnej z dyrektywą maszynową

Instrukcja powinna być napisana w taki sposób, aby użytkownik podczas jej czytania nie miał żadnych wątpliwości w stosunku do jej treści. Wszystkie instrukcje obsługi dotyczące maszyn muszą posiadać przynajmniej następujące informacje:

  1. firmę i pełny adres producenta i jego upoważnionego przedstawiciela;
  2. podanie nazwy, typu i modelu maszyny
  3. deklarację zgodności lub dokument przedstawiający jej treść
  4. ogólny opis maszyny
  5. rysunki, schematy, opisy i objaśnienia niezbędne do użytkowania, konserwacji i naprawy maszyny oraz sprawdzenia prawidłowości jej działania
  6. opis stanowiska lub stanowisk pracy, które mogą zajmować operatorzy
  7. opis zamierzonego zastosowania maszyny
  8. ostrzeżenia dotyczące niedozwolonych sposobów użytkowania maszyn, które, jak to wynika z doświadczenia, mogą mieć miejsce
  9. instrukcje montażu, instalacji i łączenia
  10. instrukcje dotyczące mające na celu zmniejszenie hałasu lub drgań
  11. instrukcje dotyczące oddania do użytku i eksploatacji maszyny
  12. instrukcje dotyczące szkolenia operatorów
  13. informacje dotyczące ryzyka resztkowego
  14. instrukcje w sprawie środków ochrony indywidualnej
  15. wykaz narzędzi, które można stosować w maszynie;
  16. warunki, w jakich maszyna spełnia wymagania stateczności podczas użytkowania, transportu, montażu, demontażu, postoju, badań czy możliwych do przewidzenia awarii
  17. instrukcje bezpiecznego transportu z podaniem masy maszyny i jej różnych części
  18. opis sytuacji awaryjnych i sposób postępowania w takich wypadkach
  19. opis czynności regulacyjnych i konserwacyjnych wraz z instrukcjami
  20. specyfikacje części zamiennych
  21. informacje na temat emisji hałasu
  22. informacje na temat promieniowania emitowanego przez maszynę.

 

Dodatkowe wymagania dla instrukcji obsługi maszyn

Dyrektywa maszynowa przewiduje dodatkowe wymagania dotyczące instrukcji dla pewnych grup maszyn i są to:

  • Maszyny stosowane w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym instrukcje - instrukcje muszą wskazywać zalecane środki i metody czyszczenia, dezynfekcji i płukania, nie tylko dla obszarów łatwo dostępnych, ale także dla tych obszarów, do których nie ma dostępu lub nie jest on zalecany.
  • Maszyny przenośne, trzymane w ręku lub prowadzone ręcznie (kosiarki, maszyny do czyszczenia podłóg, itp.) - instrukcje muszą zawierać informacje dotyczące drgań przenoszonych przez te maszyny, w tym:
    • całkowita wartość drgań, działająca na układ dłoń/ramię, jeżeli wartość ta przekracza 2,5 m/s2. Jeżeli wartość ta nie przekracza 2,5 m/s2, należy to napisać w instrukcji,
    • niepewność pomiarową.
  • Maszyny przenośne udarowe, montażowe i inne - instrukcje muszą zapewniać informacje dotyczące:
    • osprzętu i wyposażenia wymiennego, które mogą być używane z daną maszyną,
    • odpowiednich elementów montażowych lub innych elementów uderzanych, które mogą być używane w danej maszynie,
    • w razie potrzeby odpowiednich nabojów.
  • Maszyny samojezdne - Instrukcje muszą podawać następujące informacje dotyczące drgań przenoszonych przez maszynę na układ dłoń/ramię lub na całe ciało:
    • całkowita wartość drgań działających na układ dłoń/ramię, jeżeli wartość ta przekracza 2,5 m/s2. Jeżeli wartość ta nie przekracza 2,5 m/s2, należy to napisać w instrukcji,
    • najwyższą ważoną wartość skuteczną przyspieszenia działającego na całe ciało operatora, jeżeli wartość ta przekracza 0,5 m/s2 . Jeżeli wartość ta nie przekracza 0,5 m/s2 , należy to napisać w instrukcji,
    • niepewność pomiarową.



Napisanie instrukcji obsługi nie jest łatwym zadaniem. Producent w instrukcji powinien zwrócić uwagę użytkownika na wiele aspektów dotyczących maszyny, począwszy od działań, których użytkownik nie może wykonywać, przez montaż, transport maszyny, aż do planu jej konserwacji, smarowania, postępowania w sytuacji awarii oraz ostatecznie do demontażu maszyny. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów jakie tworzy producent maszyny.

Znak CE, certyfikat CE, deklaracja zgodności - wybierz interesującą Cię kategorię:

start-szkolenia więcej...

Szkolenia - oznaczenie CE

Prowadzimy szkolenia w zakresie:

- samodzielnego spełnienia wymagań dyrektyw przewidujących oznakowanie CE

- wymagań dyrektyw: MD 2006/42/WE, LVD 2014/35/UE, EMC 2014/30/UE, RoHS 2011/65/UE, TOYS 2009/48/WE, CPR 305/2011, PPE 2016/425.