Drukuj

UKŁADY STEROWANIA I ZATRZYMANIA MASZYNY WEDŁUG DYREKTYWY 2009/104/WE

 

przycisk stop

W artykule dotyczącym minimalnych wymagań bezpieczeństwa, jakie spełniać muszą maszyny "stare", czyli wprowadzone do obrotu przed 2004 rokiem wymienione zostały elementy bezpieczeństwa, na które należy zwrócić uwagę podczas spełniania wymagań dyrektywy 2009/104/WE, nazywanej też dyrektywą narzędziową. W poniższym artykule znajdują się przykłady spełnienia wymagań w zakresie układów sterowania oraz elementów zatrzymania awaryjnego. Osoba dostosowująca maszynę do minimalnych wymagań powinna samodzielnie ocenić, jakie środki bezpieczeństwa będą najlepsze w przypadku konkretnej maszyny i zastosować je. 

 

Elementy sterownicze maszyny zgodnie z dyrektywą 2009/104/WE

Elementy sterownicze to część układu sterowania, na którą bezpośrednio oddziałuje operator np. przez wywarcie nacisku. Błędy projektowe lub konstrukcyjne związane z elementami sterowniczymi mogą doprowadzać do niebezpiecznych zdarzeń, a nawet wypadków.

 

Elementy sterownicze powinny być:

 

Aby element sterowniczy był widoczny można zastosować następujące działania:

przycisk start-stop

 

Ponadto należy zapewnić łatwy dostęp do elementów sterowniczych. Ich rozmieszczenie nie może powodować, że operator będzie narażony podczas sterowania maszyną na zetknięcie się z ruchomymi częściami napędu, gorącymi powierzchniami, żrącymi substancjami chemicznymi, narzędziami, ostrymi krawędziami i narożami urządzenia, elementami pod napięciem elektrycznym i innymi czynnikami stwarzającymi zagrożenie.

 

Elementy sterownicze muszą być także zabezpieczone przed przypadkową zmianą położenia (włączeniem/wyłączeniem). Można tego dokonać poprzez stosowanie:

przycisk

pedał awaryjny

 

Zatrzymanie awaryjne maszyny zgodnie z dyrektywą 2009/104/WE

Czas zatrzymania niektórych maszyn, liczony od czasu ich wyłączenia do ich faktycznego zatrzymania może stwarzać zagrożenia dla operatora lub osób postronnych. Ze względu na takie zagrożenie, maszyny wyposaża się dodatkowo w urządzenie zatrzymania awaryjnego. Jest to kolejny element zapewnienia bezpieczeństwa maszyn, który powinien wynikać z przeprowadzonej oceny ryzyka dla maszyn.
Urządzenia zatrzymania awaryjnego stosuje się w przypadkach, gdy funkcja zatrzymania normalnego jest niewystarczająca ze względu na wielkość występujących zagrożeń (zbyt duża energia, rozpędzone elementy, napędy, itp.), a ich zastosowanie umożliwi skręcenie czasu zatrzymania w stosunku to czasu zatrzymania normalnego.

Elementy do zatrzymania awaryjnego:

W maszynach stosuje się najczęściej trzy typy elementów zatrzymania awaryjnego:

 

 

Podsumowanie

Elementy sterownicze i funkcja zatrzymania awaryjnego występują w każdej maszynie. Właściwe ich usytuowanie i działanie znacznie poprawia bezpieczeństwo maszyny. Osoba dostosowująca maszynę do dyrektywy narzędziowej powinna wybrać najlepsze rozwiązania, biorąc pod uwagę specyfikę maszyny i rodzaje powodowanych przez nią zagrożeń.