WYMAGANIA EKOPROJEKTU DLA SILNIKÓW
Producent, który wprowadza do obrotu silniki elektryczne musi spełnić wymagania ramowej dyrektywy dotyczącej ekoprojektu oraz rozporządzenia 640/2009, które uszczegóławia tą dyrektywę.
Rozporządzeniem objęte są wszystkie silniki oprócz tych pracujących w nietypowych warunkach (np. w pełnym zanurzeniu, w bardzo wysokich lub bardzo niskich temperaturach, w atmosferze zagrożonej wybuchem itp.) lub których sprawność jest zależna od produktu, w którym są wbudowane (np. silniki w pompach, wentylatorach lub sprężarkach).
SPRAWNOŚĆ SILNIKÓW
Zgodnie z rozporządzeniem silniki elektryczne muszą mieć określoną sprawność (η). Dzięki niej energia elektryczna pobierana przez silnik będzie efektywniej wykorzystywana, a jej straty będą mniejsze, co w globalnym ujęciu przyczyni się do mniejszego zużycia surowców nieodnawialnych (np. węgla służącego do produkcja energii) i do ochrony środowiska. Poziom minimalnej sprawności, który powinien być osiągnięty przez silnik jest zależny od rodzaju silnika: jego mocy znamionowej i liczby biegunów, a także od klasy sprawności, do której zaliczany jest silnik. Zgodnie z normą IEC 60034-30 wyróżnia się trzy klasy sprawności:
- IE1 – silniki o niskiej sprawności,
- IE2 - silniki o wyższej sprawności (high efficiency),
- IE3 – silniki o sprawności premium.
Od 16.06.2011 r. nie można produkować silników w klasie IE1. Dopuszczalna jest produkcja silników w klasie sprawności IE3 lub silników w klasie IE2, jednak silniki IE2 muszą być wyposażone w sterownik bezstopniowy (falownik). Poziomy sprawności silników wahają się:
- od 75,9 do 95,0 – dla silników w klasie IE2,
- od 78,9 do 96,0 – dla silników w klasie IE3.
Oznacza to, że co najmniej 75,9 % energii dostarczanej do silnika jest wykorzystywanej przez niego do pracy. Reszta rozprasza się w postaci ciepła. Wykres sprawności dla silników z 6. biegunami podaje poniższy wykres:
DOKUMENTACJA TECHNICZNA SILNIKA
Zapewnienie odpowiedniej sprawności silnika jest jednym z dwóch najważniejszych wymagań rozporządzenia. Drugim z nich jest obowiązek przygotowania dokumentacji technicznej silnika i umieszczenie na nim etykiety informacyjnej (tabliczki znamionowej). Etykieta silnika zgodnego z dyrektywą Ekoprojekt i rozporządzeniem 640/2009 powinna zawierać następujące informacje:
- Nominalna sprawność (η) przy 100%, 75% i 50% znamionowym obciążeniu i napięciu (UN),
- Klasa sprawności: IE2 lub IE3,
- Rok produkcji.
Natomiast w dokumentacji technicznej, oprócz informacji z etykiety, powinny znaleźć się jeszcze:
- Nazwa lub znak towarowy producenta, numer rejestru handlowego oraz miejsce produkcji
- Numer modelu produktu
- Liczba biegunów silnika
- Znamionowa moc wyjściowa lub zakres znamionowej mocy wyjściowej (kW)
- Znamionowa częstotliwość wejściowa silnika (Hz)
- Znamionowe napięcie lub zakres znamionowego napięcia (V)
- Znamionowa prędkość lub zakres znamionowej prędkości (rpm)
- Informacje dotyczące demontażu, recyklingu lub usuwania po zakończeniu eksploatacji
- Informacje dotyczące zakresu warunków roboczych, dla których silnik został zaprojektowany:
- wysokość nad poziomem morza;
- temperatura otoczenia, również dla silników chłodzonych powietrzem;
- temperatura wody chłodzącej na wejściu do produktu;
- maksymalna temperatura robocza;
- przestrzeń zagrożona wybuchem.
Rozporządzenie dopuszcza, aby zamiast opisów tekstowym zastosować symbole.
Dokumentacja techniczna silnika jest udostępniana klientom wraz z kupowanym przez nich silnikiem lub urządzeniem, w skład którego wchodzi silnik. Oprócz tego informacje techniczne powinny być widoczne na stronach internetowych producentów silników oraz producentów urządzeń, których częścią są silniki. Jednak obowiązek udostępnienia informacji na stronach internetowych nie dotyczy tych silników, które są produkowane pod konkretne zamówienia i nie są dostępne w ogólnej sprzedaży.
Więcej na ten temat: